Theo đó, Liên minh châu Âu đã chính thức thông qua Quy định (EU) 2024/3153 ngày 18/12/2024 sửa đổi Quy định (EU) 2019/1793 về việc tạm thời tăng cường kiểm soát chính thức và các biện pháp khẩn cấp quản lý việc đưa một số hàng hóa từ một số nước thứ ba vào Liên minh châu Âu, thực hiện Quy định (EU) 2017/625 và (EC) số 178/2002 của Nghị viện và Hội đồng châu Âu. Quy định có liên quan đến sản phẩm nông sản thực phẩm của Việt Nam xuất khẩu vào EU.
Một trong những thay đổi đáng chú ý là điều chỉnh tăng tần suất kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên sầu riêng Việt Nam từ 10% lên 20% tại biên giới EU, dựa trên Điều 5 và Điều 6 của Quy định (EU) 2019/1793. Quyết định này được đưa ra sau khi phát hiện nhiều lô hàng sầu riêng Việt Nam vi phạm quy định về giới hạn tối đa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (MRL) của EU. Các hoạt chất như Carbendazim, Fipronil, Azoxystrobin... được phát hiện tồn dư cao trên sầu riêng, với mức vi phạm dao động từ 0,021 đến 6,3 mg/kg, trong khi quy định của EU chỉ cho phép từ 0,005 đến 0,1 mg/kg, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng và uy tín của sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế.
 |
| Một trong những thay đổi đáng chú ý là điều chỉnh tăng tần suất kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên sầu riêng Việt Nam. Ảnh: Đào Ngọc Thạch |
Cũng tại quy định mới của EU, quả ớt, đậu bắp và thanh long vẫn giữ nguyên tần suất kiểm tra tại biên giới. Cụ thể, thanh long 30%, ớt và đậu bắp 50% và phải kèm theo kết quả phân tích dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Quy định này có hiệu lực từ ngày 8/1/2025.
Việc EU siết chặt kiểm soát trái cây Việt Nam chủ yếu do các vi phạm về an toàn thực phẩm trong quá trình sản xuất và xuất khẩu. Nhiều nông dân vẫn còn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng quy định, dẫn đến tình trạng dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt quá mức cho phép. Bên cạnh đó, các hoạt động gian lận thương mại cũng là một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng đến uy tín của sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Trước đó, vào đầu năm, lần đầu tiên sầu riêng Việt Nam xuất khẩu vào EU bị đưa vào diện kiểm tra dư lượng này với tần suất 10%. Trong năm nay, tại Việt Nam, đã có nhiều trường hợp vi phạm không tuân thủ quy định về kiểm dịch thực vật và an toàn vệ sinh khi xuất khẩu và gian lận trong xuất khẩu sầu riêng.
Quy định mới của EU đặt ra những thách thức lớn cho ngành nông sản Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất khẩu trái cây. Việc tăng cường kiểm tra sẽ làm gia tăng chi phí và thời gian thông quan hàng hóa, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam trên thị trường EU.
Những quy định này không chỉ phản ánh yêu cầu khắt khe của EU đối với an toàn thực phẩm mà còn đặt ra thách thức lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản của Việt Nam. Việc cải thiện chất lượng sản phẩm, đặc biệt là kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, là yếu tố sống còn để giữ vững thị phần tại một thị trường quan trọng như EU.
Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế. Việc tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng mà còn góp phần xây dựng hình ảnh tích cực cho sản phẩm Việt Nam.
Để thích ứng với những thay đổi của thị trường, các doanh nghiệp xuất khẩu trái cây cần tăng cường tuyên truyền, đào tạo cho nông dân về các quy định về an toàn thực phẩm, hướng dẫn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng cách. Áp dụng các quy trình sản xuất sạch, giảm thiểu sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, tăng cường kiểm soát chất lượng sản phẩm từ khâu trồng trọt đến thu hoạch. Đầu tư vào xây dựng thương hiệu, tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm.
Theo thông lệ, cứ 6 tháng một lần, EU sẽ công bố các sửa đổi trong quy định về việc tăng cường kiểm soát hoặc áp dụng các biện pháp khẩn cấp đối với một số hàng hóa nhất định vào EU.
Quy định mới của EU về kiểm soát trái cây Việt Nam là một tín hiệu cho thấy yêu cầu về chất lượng và an toàn thực phẩm ngày càng cao. Để tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức, các doanh nghiệp Việt Nam cần có những thay đổi căn bản trong quy trình sản xuất và kinh doanh. Việc xây dựng một nền nông nghiệp bền vững, chất lượng cao là con đường duy nhất để Việt Nam có thể cạnh tranh trên thị trường quốc tế.