Nem chua - đặc sản của người dân xứ Thanh

Từ lâu, nem chua xứ Thanh đã trở thành hương vị ẩm thực mang “thương hiệu” của người dân Thanh Hóa. Nem chua là món quà không thể thiếu của người Thanh Hóa để làm quà cho gia đình, người thân, bạn bè mỗi khi xa quê hay khách du lịch. Đặc biệt, nem chua không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết ở mỗi gia đình.

Hương vị độc đáo

Nem chua Thanh Hóa đã tạo nên thương hiệu riêng gắn với truyền thống và nét văn hóa của vùng đất xứ Thanh với hương vị riêng biệt không thể lẫn với bất cứ loại nem nào. Bởi nem chua Thanh Hóa được chế biến hết sức kỳ công, từ khâu chọn nguyên liệu, quá trình làm, đến đóng gói. Khi thưởng thức nem xứ Thanh ta cảm nhận được vị cay của ớt, vị ngọt của thịt nạc và độ giòn của bì lợn.

Nem chua xứ Thanh đã trở thành hương vị ẩm thực mang “thương hiệu” của người dân Thanh Hóa. Ảnh: Hoàng Minh.

Ông Phạm Hữu Hùng, chủ thương hiệu Nem Vị Thanh ở TP. Thanh Hóa cho biết: Nem chua được tạo nên bởi những nguyên liệu chính như thịt lợn nạc nhưng chỉ dùng phần nạc mông, xay nhuyễn, bì lợn cạo sạch, thái mỏng như sợi miến... còn có thính gạo, lá đinh lăng, tỏi, ớt thái mỏng, dù là những nguyên liệu phụ nhưng cũng góp phần tạo nên sức hấp dẫn trong hương vị, sự bắt mắt và cả sự an toàn đối với người thưởng thức.

Trước đây, nghề làm nem phải làm bằng phương thức thủ công, thịt lợn dùng làm nem thường được giã bằng tay trong những chiếc cối đá lớn. Còn bây giờ, thì máy móc được thay thế để hạn chế sức lao động và tăng năng suất. Tuy nhiên, trong quá trình làm nem vẫn phải kết hợp cả phương thức truyền thống và hiện đại.

“Việc lựa chọn nguyên liệu để chế biến cũng khá cầu kỳ. Thịt lợn làm nem phải là loại thịt ngon được lấy từ lợn cỏ và phải được lấy ngay khi mới giết mổ, vẫn còn hơi nóng rồi đem giã nhuyễn. Nếu để thịt nguội nem sẽ không có độ bóng cũng như sự kết dính trong quá trình lên men. Bì lợn cũng được lựa chọn từ lợn được cạo lông chín, vì bì lợn cạo lông chín mới sạch hết chân lông và không có mùi hôi” – anh Hùng cho hay

Cũng theo anh Hùng: Để có được những sợi bì trong, ngon người thợ phải khéo léo bỏ lớp mỡ còn dính trên bì. Bì càng làm sạch bao nhiêu thì khi thái chỉ càng dễ và tạo nên độ giòn bấy nhiêu. Cùng với thịt và bì thì thính cũng góp phần quan trọng tạo nên hương vị đặc trưng của nem chua. Thính thường được làm từ gạo được rang chín vàng xay nhỏ, khi rang thính người rang cần phải để lửa nhỏ, khỏa đều tay, nếu quá lửa thính sẽ có mùi khét, còn non lửa trộn vào nem sẽ không có mùi thơm.

Ngoài ra, lá chuối dùng để gói nem phải được chọn lá chuối hột vừa xanh, vừa dai. Công đoạn gói nem cũng đòi hỏi sự khéo léo của đôi bàn tay người thợ. Nem chỉ ngon khi gói vừa tay, nếu gói lỏng tay thì nem nhão, nếu gói chặt tay thì nem sẽ khô. Nem thường được gói bằng lá chuối từ trong ra ngoài, đảm bảo nem không bị mốc, không dùng nilon để lót trong, dù ở thời tiết nào. Việc gói kín nem vừa có tác dụng đảm bảo vệ sinh, vừa giúp cho quá trình lên men tốt hơn.

Nem chua được tạo nên bởi những nguyên liệu chính như thịt lợn nạc nhưng chỉ dùng phần nạc mông, xay nhuyễn, bì lợn cạo sạch, thái mỏng như sợi miến... Ảnh: Hoàng Minh.

“Để biết được nem có đạt tiêu chuẩn hay không thì khách hàng kiểm tra ruột nem cứng, nhìn bề ngoài nhẵn bóng, có lớp da mỏng màu hồng nhạt thì mới là nem ngon. Khi thưởng thức có thể cảm nhận được vị thanh ngọt của thịt, dai giòn của sợi bì, cay của ớt, thơm của tỏi, chat ngọt của đinh lăng, độ mướt của nem... đây chính là nét riêng mà không phải nem chua ở đâu cũng có”. – anh Hùng chia sẻ.

Ẩm thực Việt "hút khách"

Nem chua xứ Thanh không biết từ bao giờ đã trở thành món quà quê được nhiều người yêu thích, là món ăn được ưa chuộng của khách thập phương khi có dịp ghé thăm vùng đất xứ Thanh. Nem là món ăn rất dễ sử dụng, người dùng chỉ cần một chút tương ớt là có một món ăn tuyệt vời. Nem chua không chỉ là món quà tinh thần, trong ngày Tết cổ truyền mà còn món để dâng cúng ông bà tổ tiên, món không thể thiếu trong những mâm cỗ ngày Tết của người xứ Thanh.

Trang web ẩm thực nổi tiếng thế giới Taste Atlas đã công bố danh sách 52 món ăn với ớt ngon nhất thế giới, trong đó, nem chua xứ Thanh đứng thứ 50 và là đại diện ẩm thực duy nhất đến từ Việt Nam. Ảnh: Hoàng Minh.

Nem chua xứ Thanh là món ăn không chỉ ngon, mà còn rẻ ai cũng có thể mua được. Nem chua là món đồ nhắm hấp dẫn cho các "đấng mày râu” cùng bạn bè nhâm nhi ly rượu, cùng thưởng thức vị thanh chua, ngọt của thịt, dai giòn của sợi bì, cay, thơm của ớt, hồ tiêu, chát ngọt của đinh lăng được quện vào nhau, vị đậm đà của nem như tấm lòng của người Thanh Hóa gửi gắm trong đó.

Có thể nói, nem chua là một trong những món ăn truyền thống đáng để tự hào, bởi nó chứa đựng trong đó tình người xứ Thanh. Nem chua xứ Thanh còn góp phần làm giàu cho tinh hoa ẩm thực Việt Nam.

Mới đây, trang web ẩm thực nổi tiếng thế giới Taste Atlas đã công bố danh sách 52 món ăn với ớt ngon nhất thế giới, trong đó, nem chua xứ Thanh đứng thứ 50 và là đại diện ẩm thực duy nhất đến từ Việt Nam.