Việt Nam được đánh giá là quốc gia có tiềm năng lớn về xuất khẩu thực phẩm với nhiều sản phẩm đã ghi dấu ấn tại thị trường quốc tế. Tuy nhiên, việc xây dựng thương hiệu cho sản phẩm thực phẩm Việt vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, khiến giá trị gia tăng chưa cao và sức cạnh tranh còn hạn chế. Trước thực trạng này, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Thị Mận, chuyên gia của tổ chức chứng nhận GG Global về giải pháp xây dựng và phát triển thương hiệu cho sản phẩm thực phẩm Việt Nam.

Lấy chất lượng làm điểm tựa xây dựng thương hiệu

-Bà đánh giá thế nào về thực trạng xây dựng thương hiệu của các sản phẩm thực phẩm Việt Nam hiện nay?

Chuyên gia Nguyễn Thị Mận: Có thể thấy nhiều sản phẩm thực phẩm Việt Nam đã khẳng định chỗ đứng ở thị trường quốc tế. Tiêu biểu như gạo ST25 của kỹ sư Hồ Quang Cua từng được vinh danh “Gạo ngon nhất thế giới”, nước mắm Phú Quốc được EU bảo hộ chỉ dẫn địa lý, cà phê Trung Nguyên hiện diện tại hàng chục quốc gia hay sữa Vinamilk xuất khẩu sang nhiều thị trường lớn đề được quốc tế đánh giá cao. Đây là minh chứng cho thấy chất lượng của sản phẩm Việt hoàn toàn có thể chinh phục thị trường khó tính.

Tuy vậy, thực tế việc xây dựng thương hiệu của phần lớn doanh nghiệp vẫn còn yếu. Nhiều sản phẩm ra nước ngoài nhưng bị bán dưới nhãn hiệu của nhà phân phối bản địa, không tạo được dấu ấn nhận diện riêng, dẫn tới giá trị gia tăng từ thương hiệu không quay trở lại với doanh nghiệp Việt.

-Theo bà, đâu là yếu tố cốt lõi để xây dựng thương hiệu thực phẩm Việt Nam bền vững?

Chuyên gia Nguyễn Thị Mận: Nền móng của thương hiệu trước hết phải từ chất lượng. Sản phẩm phải đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm như HACCP, ISO 22000, truy xuất nguồn gốc rõ ràng và duy trì chất lượng ổn định. Đây là “tấm hộ chiếu” để vượt qua hàng rào kỹ thuật, tạo niềm tin với nhà phân phối và người tiêu dùng ở các thị trường khó tính.

Sau yếu tố chất lượng sản phẩm, doanh nghiệp cần quan tâm tới bao bì, nhãn mác, thiết kế và tuân thủ quy định về ghi nhãn của nước nhập khẩu, bởi đây không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn thể hiện tính chuyên nghiệp và nâng tầm thương hiệu. Câu chuyện thương hiệu cũng là yếu tố quan trọng không kém.

Việt Nam có nhiều lợi thế về nguyên liệu tự nhiên, hương vị đặc trưng vùng miền, quy trình truyền thống… nhưng cần đóng gói các giá trị ấy thành câu chuyện hấp dẫn, nhất quán và lan toả qua các nền tảng số, từ mạng xã hội, thương mại điện tử đến các hội chợ, sự kiện quốc tế. Thương hiệu không chỉ là logo hay khẩu hiệu mà là tổng hoà chất lượng, câu chuyện và cách sản phẩm chạm tới cảm xúc người tiêu dùng.

Doanh nghiệp chủ động nâng chuẩn, Nhà nước hỗ trợ chính sách

- Để thương hiệu thực phẩm Việt Nam vươn xa hơn, bà có khuyến nghị gì cho doanh nghiệp và cơ quan quản lý?

Chuyên gia Nguyễn Thị Mận: Trước hết, doanh nghiệp phải chủ động nâng chuẩn chất lượng, sẵn sàng đầu tư cho các chứng nhận quốc tế, xây dựng vùng nguyên liệu ổn định, ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc và kiên trì duy trì tiêu chuẩn đã đạt được thay vì chỉ làm để đối phó.

Doanh nghiệp cũng cần xây dựng chiến lược thương hiệu dài hạn, xác định rõ phân khúc thị trường, đầu tư cho bao bì, nhãn mác và phát triển các kênh phân phối phù hợp, từ siêu thị, cửa hàng chuyên doanh tới các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới.

Về phía Nhà nước, cần tiếp tục hỗ trợ đào tạo, tư vấn về tiêu chuẩn chất lượng, hỗ trợ chi phí chứng nhận cho các doanh nghiệp nhỏ và hợp tác xã, đồng thời đẩy mạnh bảo hộ nhãn hiệu quốc gia và chỉ dẫn địa lý để bảo vệ sản phẩm trước nguy cơ bị làm giả, làm nhái. Ngoài ra, cần có chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo trong chế biến, phát triển bao bì thân thiện môi trường nhằm gia tăng giá trị và nâng tầm thương hiệu thực phẩm Việt Nam trên thị trường toàn cầu.

Xin trân trọng cảm ơn bà!

Để thương hiệu thực phẩm Việt vững vàng trên thị trường toàn cầu, doanh nghiệp cần đầu tư bài bản vào chất lượng, tuân thủ chuẩn quốc tế, xây dựng câu chuyện thương hiệu và hệ thống truyền thông hiện đại; Nhà nước cần tạo hành lang pháp lý và bảo hộ thương hiệu để giá trị gia tăng quay về với doanh nghiệp và cộng đồng.