Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam Ngô Sỹ Hoài nhấn mạnh, Việt Nam đã trở thành một trong các trung tâm hàng đầu cung ứng sản phẩm từ gỗ, trong đó gỗ nội, ngoại thất chỉ xếp thứ hai sau Trung Quốc.

Theo ông Ngô Sỹ Hoài, ngành gỗ Việt Nam đang đứng trước thời cơ rất lớn nhưng cũng đối diện với thách thức không nhỏ. Điểm yếu lớn nhất của ngành gỗ Việt Nam chính là việc chưa xây dựng được thương hiệu mạnh trên thị trường thế giới. "Sản phẩm của chúng ta đã có mặt ở hơn 150 quốc gia và vùng lãnh thổ nhưng phần lớn mang nhãn mác của đối tác nước ngoài. Đây là một nghịch lý: chúng ta sản xuất ra sản phẩm nhưng giá trị thương hiệu, quyền kiểm soát chuỗi cung ứng và thị trường lại thuộc về người khác. Chính vì vậy, các doanh nghiệp Việt Nam dù có năng lực sản xuất lớn nhưng vẫn chịu thiệt về lợi nhuận, phải chấp nhận mức biên lợi nhuận thấp, ít khả năng đàm phán giá, thậm chí bị động khi thị trường có biến động", ông nói.

Lãnh đạo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho rằng, muốn bước ra khỏi vòng luẩn quẩn gia công, ngành gỗ cần có chiến lược bài bản để làm chủ thiết kế, mẫu mã và xây dựng thương hiệu riêng. Việc này đòi hỏi sự thay đổi căn bản trong tư duy của doanh nghiệp, từ tư duy sản xuất sang tư duy thị trường và tư duy thương hiệu.

"Chúng ta không thể mãi chỉ làm thuê cho thương hiệu nước ngoài. Đã đến lúc doanh nghiệp Việt phải tự tin đưa sản phẩm của mình ra thị trường quốc tế bằng chính tên tuổi của mình", ông Hoài nhấn mạnh.

Theo ông Hoài, việc xây dựng thương hiệu không chỉ dừng ở thiết kế bao bì hay tên gọi mà quan trọng hơn là tạo dựng niềm tin với khách hàng về chất lượng, nguồn gốc hợp pháp và tính bền vững của sản phẩm. Đây là những yếu tố cốt lõi để một thương hiệu có thể tồn tại và phát triển trên thị trường quốc tế, đặc biệt tại các thị trường khó tính như Mỹ, EU hay Nhật Bản.

"Hiện các thị trường lớn đều tăng cường yêu cầu về minh bạch nguồn gốc gỗ, chứng chỉ rừng bền vững, giảm phát thải carbon… Nếu doanh nghiệp không đáp ứng được những tiêu chuẩn này sẽ rất khó giữ được thị trường",  ông Hoài phân tích.

Tự tin mang thương hiệu gỗ ra thế giới

Là một trong những doanh nghiệp xây dựng thương hiệu xuất khẩu thành công, ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch AA Corporation cho biết, doanh nghiệp được thành lập năm 1989, trong bối cảnh đất nước chưa hoàn toàn mở cửa. Năm 1996, AA Corporation lần đầu tiên bước ra thị trường quốc tế với dự án cung cấp nội thất cho khách sạn Hilton Colombo (Sri Lanka). Đến nay, đã trở thành một tập đoàn toàn cầu với 11 công ty con, xuất khẩu sản phẩm đến 40 quốc gia và được biết đến là thương hiệu nhà thầu nội thất Việt Nam thực hiện nhiều dự án khách sạn cao cấp hàng đầu thế giới.

Theo ông Khanh, ngành gỗ Việt Nam đã hình thành chuỗi cung ứng hoàn chỉnh, tạo lợi thế cạnh tranh rõ nét trên thị trường toàn cầu. Chiến lược phát triển ngành gỗ đến năm 2030 được Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 327/QĐ-TTg xác định đây sẽ là một ngành kinh tế quan trọng, với mục tiêu xây dựng và phát triển thương hiệu sản phẩm gỗ Việt Nam có uy tín trong nước và quốc tế, đưa Việt Nam nằm trong nhóm các nước hàng đầu thế giới về sản xuất, chế biến, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ.

Từ thực tiễn doanh nghiệp, ông Nguyễn Quốc Khanh đưa ra 4 nhóm đề xuất nhằm thúc đẩy xây dựng thương hiệu quốc gia cho ngành gỗ:

Thứ nhất, xây dựng chiến lược thương hiệu quốc gia ngành gỗ - nội thất Việt Nam, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tổ chức hội chợ quy mô lớn do Nhà nước bảo trợ, đảm bảo định hướng phát triển quốc gia.

Thứ hai, khuyến khích đầu tư đổi mới công nghệ, chuyển đổi số, hỗ trợ thuế nhập khẩu máy móc và tài trợ một phần chi phí đầu tư thiết bị hiện đại, nhằm nâng cao năng suất và giá trị gia tăng.

Thứ ba, tạo điều kiện để doanh nghiệp nội nâng cao năng lực cạnh tranh với khối FDI thông qua ưu đãi về thuế, tín dụng và cải cách thủ tục hành chính.

Thứ tư, đẩy mạnh truyền thông quốc gia để thay đổi nhận thức xã hội về ngành gỗ, khẳng định đây là ngành kinh tế xanh, sử dụng nguyên liệu rừng trồng hợp pháp, góp phần thực hiện mục tiêu Net Zero.

"Đây là thời điểm để ngành gỗ thay đổi tư duy, tự chủ, dám nghĩ lớn và sẵn sàng chấp nhận rủi ro để vươn lên những nấc thang cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu", ông Nguyễn Quốc Khanh nhấn mạnh.

Với mục tiêu xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ năm 2025 ước đạt 18,5 tỷ USD, tăng 7% so với năm 2024, ngành gỗ đang nỗ lực hết mình. Dù còn nhiều khó khăn phía trước, đặc biệt là sự phục hồi kinh tế toàn cầu và các chính sách thương mại, nhưng với sự linh hoạt, quyết tâm và chiến lược bền vững, ngành gỗ Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để giữ vững vị thế và tiếp tục tiến xa hơn trên bản đồ thương mại toàn cầu.